Kuadri ligjor për periudhën kalimtare:
Neni 179 paragrafi 13 i Kushtetutës thotë:
"Deri në zgjedhjet parlamentare, të cilat do të mbahen pas hyrjes në fuqi të këtij ligji, por jo më vonë se 1 shtatori 2017, zgjedhja e Inspektorit të Lartë të Drejtësisë dhe Prokurorit të Përgjithshëm do të bëhen nga 2/3 e anëtarëve të Kuvendit. Zgjedhjet e tjera do të bëhen nga 3/5 e anëtarëve të Kuvendit '.
Ngrihet pyetja nëse sigurimi i zgjedhjeve të tjera ka të bëjë me zgjedhjen e kandidatëve të tjerë për organet kushtetuese në periudhën deri më 1 shtator 2017, ose zgjedhjen e kandidatëve të tjerë për organet kushtetuese në çfarëdo periudhe kohore.
Kushtetuta parasheh disa organe kushtetuese që do të zgjidhen nga Kuvendi një kuorum specifik, kështu që për shembull:
• Neni 125 paragrafi 2 përcakton një kuorum prej 3/5 për gjyqtarët e Gjykatës Kushtetuese të cilët zgjidhen nga Kuvendi.
• Neni 147 paragrafi 8 përcakton kuorumin prej 2/3 për miratimin e listës për anëtarët per pozicion të Këshillit të Lartë Gjyqësor.
• Neni 147 / d paragrafi 3 përcakton një kuorum prej 3/5 për zgjedhjen e Inspektorit të Lartë të Drejtësisë (HJI) nga lista e themeluar nga Këshilli i Emërimit të Drejtësisë.
• Neni 148 / a përcakton kuorumin prej 3/5 për zgjedhjen e Prokurorit të Përgjithshëm me propozim të Këshillit të Lartë Prokurorial.
• Neni 149 paragrafi 8 përcakton kuorumin prej 2/3 për miratimin e listës për anëtarët të Këshillit të Lartë Prokurorial.
Prandaj, është e qartë se dipsozita kalimtare kishte për qëllim rritjen e kuorumit për zgjedhjen e Prokurorit të Përgjithshëm dhe HJI-së, nga 3/5 në 2/3 në periudhën deri më 1 shtator 2017. Kjo dispozitë padyshim nuk kishte për qëllim të përcaktonte një kuorum përtej periudhës deri më 1 shtator 2017.
Dispozitat e mëtejshme kalimtare mund të gjenden në Ligjin nr. 97/2016 "Për organizimin dhe funksionimin e prokurorisë në Republikën e Shqipërisë".
Neni 109, paragrafi 2 i Ligjit parashikon:
2. Në rast se mandati i Prokurorit të Përgjithshëm përfundon para kohe, para themelimit të Këshillit të Lartë Prokurorial, funksionet e Prokurorit të Përgjithshëm do të caktohen me vendim të Asamblesë përkohësisht nga një nga prokurorët më me përvojë nga radhët e prokurorëve që plotësojnë kërkesat dhe kriteret e Kapitullit IV, Seksioni I të këtij ligji.
Kjo dispozitë ka për qëllim të parashikojë rregulla në rastet kur mandati i Prokurorit të Përgjithshëm përfundon në një kohë kur Këshilli i Lartë Prokurorial ende nuk është themeluar. Kjo është pikërisht situata aktuale. Neni 109 paragrafi 1 drejton artikullin në "Prokurorin e Përgjithshëm në detyrë", duke përjashtuar atë nga dispozitat e tjera në ligj (si mandati shtatë vjeçar) dhe duke vënë në dukje se ai mbetet në detyrë deri në përfundim të mandatit të tij. Neni 109 paragrafi 2 krijon të vetmen mënyrë për ta zëvendësuar atë kur "mandati i Prokurorit të Përgjithshëm mbaron para kohe para themelimit të Këshillit të Lartë Prokurorial".
Rregullat normale të ndërtimit ligjor do të interpretonin fjalën "para kohe" që do të përcaktoheshin me fjalët në thonjëza "para themelimit të Këshillit të Lartë Prokurorial." Ky interpretim është i njëjtë në shqip. Kështu, interpretimi i vetëm i lejuar i nenit 109 është që Prokurori i Përgjithshëm në detyrë të gëzojë mandatin e tij ekzistuese 5 vjeçar, por nëse përfundon para themelimit të Këshillit të Lartë Prokurorial, atëherë Prokurori i Përgjithshëm i përkohshëm zgjidhet nga Parlamenti në përputhje me me nenin 109 paragrafi 2 të Ligjit për PP.
Është e qartë se neni 109, paragrafi 2 i Ligjit për PP është metoda e përshtatshme për të caktuar një Prokuror të Përgjithshëm të përkohshëm në këtë situatë. Kjo ngre disa pyetje se si duhet të ndodhë kjo metodë. Në veçanti, cilat kritere dhe shumicë votuese duhet të zbatohen për zgjedhjen e një Prokurori të Përgjithshëm të përkohshëm?
Kjo dispozitë bën të qartë se cilat kritere duhet të përmbushen nga personi i cili përkohësisht I është caktuar funksioni i një Prokurori të Përgjithshëm të përkohshëm, duke përcaktuar që ai ka nevojë për "një nga prokurorët më të lartë që përmbushin kërkesat dhe kriteret e përcaktuara në Kapitullin IV Seksioni I.
Kapitulli IV, Seksioni I, i Ligjit për ZK ka 6 nene të cilat përcaktojnë sa vijon:
1. Kërkesat ligjore për emërimin e Prokurorit të Përgjithshëm (neni 22)
2. Kriteret e vlerësimit të kandidatit (neni 23)
3. Kriteret profesionale për renditjen e kandidatit (neni 24)
4. Kriteret morale për renditjen e kandidatit (neni 25)
5. Kriteret organizative dhe menaxheriale për renditjen e kandidatit (Neni 26)
6. Elementë shtesë të vlerësimit për renditjen e kandidatit (neni 27)
Prandaj dispozita kalimtare më tej detajon kriteret e përzgjedhjes dhe të rangimit duke specifikuar se ai / ajo duhet të jetë një nga prokurorët më me përvojë, duke iu referuar kështu vjetërsisë profesionale. Procedura për përzgjedhjen dhe zgjedhjen e Prokurorit të Përgjithshëm përcaktohet në një seksion të veçantë, dmth. Seksioni II i Kapitullit IV. Ky seksion nuk është referuar në nenin 109 paragrafi 2 të Ligjit për PP. Kështu, nuk është e aplikueshme.
Së dyti, kjo dispozitë bën të qartë se në periudhën kalimtare nuk do të ketë prokuror të përgjithshëm, por vetëm një kandidat kalimtar, i cili i caktohet funksioni i Prokurorit të Përgjithshëm (Prokurori i Përgjithshëm i përkohshëm).
Së treti, duket se kuadri ligjor për regjimin kalimtar nuk përcakton në mënyrë eksplicite kuorumin për zgjedhjen e Prokurorit të Përgjithshëm të përkohshëm. Duket thjesht të sigurojë një zgjidhje të përkohshme, me një vendim të Kuvendit.
Fakti që Ligji parasheh rregulla specifike për Prokurorin e Përgjithshëm të përkohshëm, i cili ka një periudhë të kufizuar mandati dhe nuk duhet të konsiderohet Prokuror i Përgjithshëm, por vetëm një prokuror i lartë i cili në periudhën kalimtare i janë caktuar funksionet e Prokurorit te Përgjithshëm sugjerojnë që kjo shifër është më e krahasueshme me figurën e një zëvendësprokurori të përgjithshëm, i cili nuk është i rregulluar në Kushtetutë.
Kjo shpie në përfundimin se as Kushtetuta, as Ligji i PP nuk rregullon më tej procesin e zgjedhjes së Prokurorit të Përgjithshëm të përkohshëm. Ligji PO vetëm e cakton këtë pushtet në një vendim të Kuvendit. Për vendimet e Kuvendit zbatohen Rregulloret e Punës së Kuvendit të Republikës së Shqipërisë. Neni 55 paragrafi 1 i këtyre rregullave thotë:
"Ligjet, vendimet, deklaratat dhe rezolutat konsiderohen të miratuara nga Kuvendi kur shumica e deputetëve kanë votuar në favor, në praninë e më shumë se gjysmës së të gjithë anëtarëve të Kuvendit, përveç rasteve kur Kushtetuta siguron një shumicë të cilësuar.
Konkluzion:
Në situatën që paraqitet këtu, duket se dispozitat kalimtare përcaktojnë të drejtën dhe detyrimin e Kuvendit të zgjedhë një prokuror të lartë, i cili i plotëson kërkesat e neneve 22 deri 27 të Ligjit PO, si prokuror i përkohshëm me shumicë të thjeshtë, në prani të më shumë se gjysmës së të gjithë anëtarëve të Kuvendit. Nuk ka autoritet kushtetues ose ligjor për Parlamentin që të zgjasë mandatin e Prokurorit të Përgjithshëm aktual, mbas skadimit të mandatit të tij. Përkundrazi, ekziston një dispozitë e qartë që urdhëron emërimin e një Prokurori të Përgjithshëm të përkohshëm.
dy.b/shqiptarja.com