Pas portit të Novorossiysk, shpërthime të fuqishme janë raportuar në orët e para të mëngjesit të sotëm pranë urës së Krimesë, ku sipas mediave lokale objektiv i sulmit ka qenë qyteti i Kerçit. Një cisternë ruse me 11 anëtarë të ekuipazhit është goditur nga dronët ukrainas në Detin e Zi.
Qendra e Koordinimit të Shpëtimit Detar në qytetin rus të Novorossiysk tha se dhoma e motorit të cisternës është dëmtuar, si pasojë e shpërthimit.
Sipas Moskës, disa anëtarë të ekuipazhit të cisternës së goditur nga sulmi me dron ukrainas u plagosën nga thyerja e xhamit pas shpërthimeve. Anija është cisterna kimike SIG, e cila është nën sanksionet e SHBA-së për furnizimin me karburant avioni për forcat ruse në Siri që mbështesin presidentin Bashar al-Assad.
“Shpërthimi i cisternës ruse Sig që transportonte karburant për trupat e Moskës ishte një operacion special i shërbimeve ushtarake ukrainase dhe marinës”, raportojnë mediat ruse.
Cisterna ishte e ngarkuar me karburant dhe ndodhej në ujërat territoriale të Ukrainës, pranë urës së Krimesë.
Nga ana tjetër mediat ukrainase shkruajnë se sulmet e tyre ndaj Rusisë janë legjitime për sa kohë ndodhin në territoret ukrainase.
"Çdo sulm ndaj anijeve ruse ose urës së Krimesë është një hap absolutisht logjik dhe efektiv kundër armikut. Për më tepër, operacione të tilla speciale kryhen në ujërat territoriale të Ukrainës dhe janë plotësisht të ligjshme," shkruajnë mediat ukrainase.
Ngushtica e Kerçit lidh Detin e Zi dhe Detin Azov, duke ndarë Krimenë gadishullin e Ukrainës të aneksuar nga Moska në 2014 dhe gadishullin Taman të Rusisë.
Ndërkohë, autoritetet ruse thanë se kishin lëshuar një prej avionëve të saj luftarakë për të kapur një dron amerikan Reaper që sipas tyre po i afrohej kufirit të Federatës Ruse mbi Detin e Zi dhe më pas u kthye mbrapa.
Pas “zbulimit të një objektivi ajror që i afrohej kufirit shtetëror rus” në Detin e Zi, Moska lëshoi një avion luftarak Su-30, tha Ministria Ruse e Mbrojtjes në Telegram.
“Ekuipazhi luftarak rus e identifikoi objektivin ajror si një dron zbulues i Forcave Ajrore të SHBA-ve MQ-9A Reaper”, shtoi ministria, sipas të cilës “ndërsa iu afrua luftëtarit rus, droni i huaj zbulues ka bërë një kthesë në drejtim të kundërt nga kufi”.
Zelensky akuzoi Rusinë se një bombë ruse goditi një qendër transfuzioni gjaku. Zelensky tha se ka viktima dhe të plagosur.
Në sulmin e fundit në rajonin e Zaporizhzhia, rusët goditën ambientet e kompanisë së prodhimit të avionëve Motor Sich. Kështu deklaroi presidenti ukrainas, Volodymyr Zelensky, në fjalimin e tij të zakonshëm të mbrëmjes.
"Sot u zhvillua një tjetër sulm me raketa ruse kundër vendit tonë - tha ata goditën Motor Sichi dhe rajonin tonë Khmelnytskyi. Disa nga raketat u rrëzuan, falë ushtarëve tanë të mbrojtjes ajrore. Ne do të mbrojmë lirinë e Ukrainës për të gjithë popullin tonë. Ligji ndërkombëtar nuk do të zëvendësohet nga terrori rus apo ndonjë frikësim".
Presidenti ukrainas Volodymyr Zelensky thotë se një bombë ruse goditi një qendër transfuzioni gjaku. Zelensky tha se ka viktima dhe të plagosur.
"Një bombë e drejtuar ruse goditi një qendër transfuzioni gjaku këtë mbrëmje në Kupiansk, rajoni Kharkiv. Ka të vdekur dhe të plagosur. Vetëm ky krim lufte thotë gjithçka për agresionin rus. Bisha që shkatërrojnë gjithçka që garanton jetën”, shkroi ai.
Ministri i Jashtëm ukrainas, Dmytro Kuleba dhe homologu i tij turk, Hakan Fidan zhvilluan një bisedë telefonike për çështjen e eksportit të grurit pasi Moska doli nga marrëveshja e eksportit të drithit në Detin e Zi. Kuleba shkruan
"Kam pasur një telefonatë me Hakan Fidan për të diskutuar iniciativën e grurit të Detit të Zi. Nënvizova ndikimin e dëmshëm të tërheqjes së Rusisë nga marrëveshja e grurit. Turqia do të vazhdojë përpjekjet për të rivendosur marrëveshjen”.
Kombet e Bashkuara u kanë bërë Ruisisë dhe Ukrainës që të shmangin çdo veprim që mund të çojë në një përshkallëzim të mëtejshëm të konfliktit në Ukrainë. Kështu tha Antonio Guterres tha për agjencinë ruse Tass pas sulmit ukrainas mbi një cisternë ruse në ngushticën Kerç.
"Ne kemi parë raportet e incidentit. Kombet e Bashkuara nuk janë në gjendje të konfirmojnë këtë informacion. Ne përsërisim me forcë thirrjen tonë për të gjitha palët e interesuara që të përmbahen nga çdo retorikë apo veprim që mund të përshkallëzojë më tej konfliktin," tha ai.
Mbi këtë deklaratë ka reaguar Mykhaylo Podolyak , këshilltari i presidentit ukrainas Volodymyr Zelensky. Ai shkroi në Twitter se Guterres po bën avokatin e djallit dhe se nuk ka reaguar kur Rusia ka sulmuar portet ukrainase.
"Nuk mbaj mend nëse Sekretari i Përgjithshëm i OKB-së foli për papranueshmërinë e përshkallëzimit kur Rusia sulmoi portet ukrainase të Odesës dhe në Danub. Nuk më kujtohet nëse zoti Antonio Guterres doli me një deklaratë. Në vend të kësaj, kur Ukraina reagon në mënyrë efektive, shumë 'avokatë të djallit' dalin menjëherë dhe kërkojnë... një armëpushim të menjëhershëm dhe një përshkallëzim të konfliktit".
"A duket se e drejta ndërkombëtare dhe e drejta për vetëmbrojtje funksionojnë kështu? A është kjo si duket urdhri e sigurisë globale në sytë e Kombeve të Bashkuara? Me një agresor që bën një luftë gjenocidale në presidencën e Këshillit të Sigurimit të Kombeve të Bashkuara dhe bindjen e vazhdueshme për të mos rezistuar?”, shton ai.
Autoritetet ruse thanë të shtunën se kishin lëshuar një prej avionëve të saj luftarakë për të kapur një dron amerikan Reaper që sipas tyre po i afrohej kufirit të Federatës Ruse mbi Detin e Zi dhe më pas u kthye mbrapa.
Pas “zbulimit të një objektivi ajror që i afrohej kufirit shtetëror rus” në Detin e Zi, Moska lëshoi një avion luftarak Su-30, tha Ministria Ruse e Mbrojtjes në Telegram.
“Ekuipazhi luftarak rus e identifikoi objektivin ajror si një dron zbulues i Forcave Ajrore të SHBA-ve MQ-9A Reaper”, shtoi ministria, sipas të cilës “ndërsa iu afrua luftëtarit rus, droni i huaj zbulues ka bërë një kthesë në drejtim të kundërt nga kufi”.
Zyrtarët ukrainas po urdhërojnë evakuime të detyrueshme për fëmijët në nëntë vendbanime të tjera të vijës së parë "për shkak të situatës së vështirë të sigurisë dhe granatimeve armiqësore".
Ministria e qeverisë që menaxhon territoret e pushtuara nga Rusia në Ukrainë tha në një deklaratë të shtunën se zyrtarët kanë votuar unanimisht në favor të evakuimeve të reja të detyrueshme.
Ato prekin një sërë qytetesh dhe fshatrash që mbulojnë rajonin lindor të Donetskut: Yampil, Zarichne, Torske, Orihuvatka, Nykonorivka, Malynivka, Tykhonivka, Vasiutynske dhe Rai-Oleksandrivka.
Të gjithë janë afër vijës së frontit në një zonë që ka parë sulme me intensitet në rritje nga forcat ruse. Urdhri vlen për 130 fëmijë, tha ministria.
Ministria përsëriti gjithashtu paralajmërimet për evakuimin e civilëve nga një "zonë e rrezikshme pesë kilometra" në rajonin Sumy të Ukrainës veriore. Aktualisht, 1718 persona, përfshirë 228 fëmijë, janë evakuuar nga zona në kufi me Rusinë.
“Deri më tani, nuk ka mbetur asnjë person në 21 vendbanime dhe masat e evakuimit janë në vazhdim”, thuhet në deklaratë.
Autoritetet ukrainase filluan të lëshojnë urdhra evakuimi të detyrueshëm në mars 2023 dhe kanë shtuar vendbanime pasi kushtet në vijën e parë ndryshojnë.
Ish-presidenti rus, Dmitry Medvedev, ka sugjeruar se Moska do të nisë më shumë sulme kundër porteve ukrainase në përgjigje të sulmeve të tyre ndaj anijeve ruse në Detin e Zi në 24 orët e fundit.
Medvedev, i cili është nënkryetar i Këshillit të Sigurimit të Rusisë, një organ i kryesuar nga Vladimir Putin, po i referohej sulmeve ukrainase me dron detar në një anije luftarake ruse në portin e Novorossiysk dhe kundër një cisternë afër Krimesë, të cilën Rusia e aneksoi nga Ukraina në 2014.
Putin kryesoi një takim të Këshillit të Sigurimit të premten, ku z. Medvedev mori pjesë pas sulmit në Novorossiysk.
“Njerëzit e shthurur kuptojnë vetëm mizorinë dhe forcën. Me sa duket, sulmet në Odesa dhe vende të tjera nuk u mjaftuan atyre. Nëse papastërtitë e Kievit duan të krijojnë një katastrofë ekologjike në Detin e Zi, ata duhet të marrin një të tillë në pjesën e territorit të tyre që së shpejti do t'i bjerë Polonisë dhe që do të ‘kundërmojë’ për shekuj me rradhë. Ky do të jetë gjykimi përfundimtar për ta në marrëveshjen e grurit”, shkroi Medvedev në një postim në llogaritë e tij zyrtare në mediat sociale.
Rusia javët e fundit ka vënë në shënjestër portin e Odesës në Detin e Zi, ku është selia e marinës ukrainase dhe Izmail, porti kryesor në brendësi i Ukrainës përtej lumit Danub nga Rumania, duke dëmtuar infrastrukturën portuale dhe objektet e grurit.
Moska, e cila muajin e kaluar u tërhoq nga një marrëveshje që i kishte lejuar Ukrainës të eksportonte në mënyrë të sigurtë drithërat e saj nëpërmjet Detit të Zi, filloi sulmet në port pas një sulmi ukrainas në urën e Kerçit, që lidh Krimenë e pushtuar me Rusinë, duke vrarë prindërit e një vajze adoleshente dhe duke shkaktuar dëme serioze.
Medvedev sugjeroi se sulmet hakmarrëse ruse kundër Ukrainës për sulmet e saj me dron detar mund t'i japin fund çdo mundësie për të ringjallur marrëveshjen e grurit.
Mbikëqyrësi bërthamor i OKB-së deklaroi se nuk ka gjetur asnjë eksploziv në zonat e centralit bërthamor të Zaporizhzhia të mbajtur nga Rusia në jug të Ukrainës, ku kishte kërkuar akses një muaj më parë.
Më 4 korrik, Rusia dhe Ukraina akuzuan njëra-tjetrën se do planifikonin të organizonin një sulm në termocentralin më të madh bërthamor të Evropës.
Të nesërmen, Agjencia Ndërkombëtare e Energjisë Atomike, e cila ka paralajmëruar në mënyrë të përsëritur për përplasjet ushtarake që mund të shkaktojnë një fatkeqësi bërthamore, tha se aksesi në zonat e centralit bërthamor në një pjesë të sallave të turbinave ishte thelbësore.
Një ekip i vogël i IAEA-s me bazë në uzinë u përpoq të verifikonte akuzat duke inspektuar zonat e vendit ku i ishte dhënë tashmë aksesi. Ajo përditësoi njoftimet e saj në javët në vijim për të thënë se nuk kishte gjetur asnjë shenjë eksplozivi në ato zona, përveç minave jashtë perimetrit që dukej se nuk përbënin rrezik për sigurinë e uzinës.
Të premten, IAEA deklaroi: “Ekspertët [IAEA] nuk kanë vërejtur asnjë minë ose eksploziv në çatitë e ndërtesave të reaktorit të njësisë tre dhe njësisë katër dhe sallat e turbinave … pasi iu dha akses dje pasdite. Pas kërkesave të përsëritura, ekipi kishte akses të papenguar në çatitë e dy njësive të reaktorit dhe gjithashtu mund të shihte qartë çatitë e sallave të turbinave. Ekipi do të vazhdojë kërkesat e tij për të vizituar çatitë e katër njësive të tjera”.
Arabia Saudite do të zhvillojë sot një takim për Ukrainën me përfaqësues të fuqive në zhvillim dhe vendeve perëndimore, në një përpjekje të re të Riadit për të forcuar ndikimin e tij ndërkombëtar, edhe nëse pritjet mbeten të kufizuara për këtë iniciativë të fundit të paqes.
Sipas agjencisë zyrtare të lajmeve Spa, takimi dyditor pasqyron "gatishmërinë e mbretërisë për të ushtruar një mision funksionesh të mira" për të arritur "paqe të përhershme".
Në veçanti, Ukraina synon që përmes këtij takimi të fitojë përkrahje nga shtetet e hemisferës jugore, ndër to janë, Brazili, India, Afrika Jugore dhe Turqia, duke vënë theksin tek ngritja e çmimeve për shkak të vendimit rus për të braktisur marrëveshjen që lejonte kalimin e sigurtë të grurit ukrainas nëpër Detin e Zi dhe sulmeve ndaj infrastrukturës së porteve në Ukrainë.
Shtetet e Bashkuara thanë të enjten se mbështesin takimin në Xheda dhe e konsiderojnë si përpjekje për të mobilizuar përkrahje për të ashtuquajturën “formulë të paqes” të Presidentit të Ukrainës, Volodymyr Zelenskyy.
Zëdhënësi i Shtëpisë së Bardhë për Sigurinë Kombëtare, John Kirby i tha Zërit të Amerikës, se takimi në Xheda është mundësi për të sqaruar idetë e Presidentit Zelenskyy për një pjese të bashkësisë ndërkombëtare dhe për të rritur përkrahjen për planin e tij.
Ukraina ka njoftuar se synon të vazhdojë sulmet duke përdorur drone detare, pas dy sulmeve të tjera të ndodhura brenda 24 orëve.
Kreu i Shërbimit të Sigurisë të Ukrainës (SBU), Vasyl Maliuk, tha të shtunën se çdo shpërthim që ndodh në anijet ruse ose urën e Krimesë është "një hap logjik dhe efektiv”.
Maliuk tha se nëse rusët do të dëshironin t’i ndalonin shpërhtimet e tilla, ata kanë të vetmen mundësi për ta bërë këtë, duke u larguar nga ujërat territoriale të Ukrainës dhe tokës së tyre.
Cisterna Sig me flamur rus u dëmtua nga një dron detar gjatë natës pranë urës që lidh gadishullin e aneksuar të Krimesë me Rusinë kontinentale. Sipas agjencisë ruse për transportin detar, Sig u godit pak para mesnatës së të premtes me orën lokale, e cila nuk mbante një ngarkesë nafte në atë kohë.
Goditja në cisternën e naftës u krye në një operacion të përbashkët me Marinën, tha një burim i Shërbimit të Sigurisë së Ukrainës (SBU) për CNN.
Sulmi erdhi disa orë pasi dronët ukrainas sulmuan një bazë të madhe detare ruse në Detin e Zi.
