Qindra emigrantë të shpëtuar më në fund janë lejuar të zbarkojnë në Itali pas një përplasjeje midis Romës dhe grupeve humanitare. Qeveria italiane ishte tërhequr pasi fillimisht i kishte ndaluar hyrjen çdo emigranti në tre varka që nuk ishin "të cenueshëm".
Deri të martën, të gjithë 747 pasagjerët në bordin e Humanity 1 (drejtuar nga OJQ-ja gjermane SOS Humanity) dhe Geo Barents (drejtuar nga Médecins Sans Frontières) ishin zbarkuar për shkak të gjendjes së tyre fizike dhe psikologjike.
Ditën e sotme një anije e tretë zbarkoi me sukses 89 persona. Anija Ocean Viking e operuar nga SOS Méditerranée tha se po shkonte drejt ishullit francez të Korsikës. Drejtoresha e përgjithshme e organizatës Sophie Beau tha se situata në bord kishte arritur një "fazë kritike" duke rrezikuar "humbjen së jetëve njerëzore".
Komisioni Evropian deklaroi të mërkurën në mbrëmje se refugjatët në bordin e Ocean Viking duhet të lejohen të "zbresin menjëherë", kjo ishte një lëvizje e pazakontë për ekzekutivin e BE-së pasi vendimet e imigracionit janë një çështje kombëtare.
Zyrtarët si në Korsikë ashtu edhe në qytetin port francez të Marsejës kanë thënë se do të mirëpresin 234 pasagjerët që kanë qenë në bordin e anijes me flamur norvegjez për 18 ditë. Ocean Viking pritet të ankorohet në territorin francez të enjten.
Franca ende nuk i ka ofruar publikisht Ocean Viking një port të sigurt, megjithëse zëdhënësi i qeverisë Olivier Véran ka treguar se anija do të pranohej. Në një lëvizje në dukje të parakohshme, kryeministrja italiane Giorgia Meloni falenderoi të martën qeverinë franceze për marrjen e anijes. Roma kishte deklaruar se vendet evropiane duhet të ndajnë përgjegjësinë për pranimin e emigrantëve që gjenden në Detin Mesdhe.
“Emergjenca e emigracionit është një çështje evropiane dhe duhet trajtuar si e tillë, me respekt të plotë të të drejtave të njeriut dhe parimit të ligjshmërisë. Duam të themi se sa e vlerësojmë vendimin e Francës për të marrë pjesën e saj të përgjegjësisë për urgjencën e emigracionit, e cila deri më tani ka qenë mbi supet e Italisë dhe disa vendeve të tjera të Mesdheut, duke hapur portet e saj për Vikingët e Oqeanit”, tha Meloni.
Por deklarata e Melonit shkaktoi kritika. Zëdhënësi i qeverisë franceze, Olivier Véran, tha të mërkurën se refuzimi i Italisë për të lejuar zbarkimin e pasagjerëve të Ocean Viking ishte "i papranueshëm".
"Anija ndodhet aktualisht në ujërat territoriale italiane. Ka rregulla jashtëzakonisht të qarta evropiane, të cilat janë pranuar nga italianët, të cilët në fakt janë përfituesit e parë të një mekanizmi të solidaritetit financiar evropian", tha ai.
Parisi dhe Roma janë përplasur edhe më parë me njëra-tjetrën në vitin 2018 për anijen Aquarius. Sipas ligjit detar, të gjithë njerëzit që gjenden në det kanë të drejtë të hyjnë në portin më të afërt të sigurt, ku më pas mund të aplikojnë për azil.
Ligjvënësit francezë kanë kritikuar gjithashtu qëndrimin e qeverisë, duke argumentuar se duke mirëpritur anijet e OJQ-ve, vendi do të inkurajonte më shumë kontrabandën e emigrantëve.
Qeveria e re e ekstremit të djathtë të Italisë fillimisht tha se do të lejojë vetëm emigrantët "të cenueshëm", si fëmijët ose njerëzit e sëmurë, të largohen nga varkat.
Ministri i Brendshëm Matteo Piantedosi kishte miratuar masa që deklaronin se vendi i flamurit të secilës anije ishte përgjegjës për sigurimin e një porti të sigurt, jo Italia.
Dy nga anijet e shpëtimit të emigrantëve - Humanity 1 dhe Geo Berents - u ankoruan në Catania për procesin e përzgjedhjes së cenueshmërisë, por më pas refuzuan të largoheshin nga porti siçilian.
"Ne jemi të tmerruar nga shpërfillja e hapur e ligjit dhe e të drejtave të njeriut nga autoritetet italiane", tha një zëdhënës i SOS Humanity.
OJQ-ja spanjolle Salvamento Maritimo Humanitario madje tha se do të shtynte një mision të planifikuar shpëtimi në det për shkak të rrezikut që anija e saj të kapej nga autoritetet italiane. Refuzimi për të pranuar të gjithë pasagjerët në këto anije "i vë ata në rrezik dhe shkel detyrimet e Italisë për të drejtat e njeriut", tha Human Rights Watch të martën.
Italia ka parë një rritje të mprehtë të ardhjeve të emigrantëve këtë vit, me pothuajse 88,700 njerëz që zbarkuan në vitin 2022, krahasuar me 56,500 në të njëjtën periudhë të vitit të kaluar.
Vetëm 14% e emigrantëve që hynë në vend këtë vit u shpëtuan nga anijet e OJQ-ve humanitare, sipas ministrisë së brendshme italiane. Organizata Ndërkombëtare për Migracionin (IOM) deklaroi se të paktën 1,891 emigrantë kanë vdekur ose janë zhdukur në Mesdhe që nga fillimi i këtij viti.
S.S/ReportTv.al